Κύπρος: Νέο νομοσχέδιο για τη γονική μέριμνα και την αναδοχή παιδιών

Οι σκέψεις μας για το νομοσχέδιο αναδοχής της Κύπρου

Η Επίτροπος Νομοθεσίας, Λουίζα Χριστοδουλίδου Ζαννέτου, χαιρέτισε την έγκριση του νομοσχεδίου «Ο περί της Μεταχείρισης Παιδιών υπό τη Γονική Μέριμνα ή Επιμέλεια ή Φροντίδα του Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας Νόμος του 2025» από το Υπουργικό Συμβούλιο. Το νομοσχέδιο αυτό καλύπτει κενά της προηγούμενης νομοθεσίας, προσφέροντας σύγχρονες προσεγγίσεις για τη φροντίδα και την προστασία παιδιών.

Παρωχημένος ο περί Παιδιών Νόμος

Η σύνταξή του, που ξεκίνησε το 2022, έγινε σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και στοχεύει στην αντικατάσταση του παρωχημένου περί Παιδιών Νόμου (Κεφ. 352). Στο επίκεντρό του βρίσκεται η διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού, σύμφωνα με τη Σύμβαση Δικαιωμάτων του Παιδιού.

Ατομικά Σχέδια Φροντίδας

Το νέο πλαίσιο θεσπίζει Ατομικά Σχέδια Φροντίδας για παιδιά υπό γονική μέριμνα ή φροντίδα του Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, ενώ καθορίζει διαδικασίες έγκρισης ανάδοχων γονέων, τήρησης μητρώων και στήριξης παιδιών στη μετάβαση στην ανεξαρτησία. Περιλαμβάνει, επίσης, εναλλακτικές μορφές φροντίδας, όπως η ημιανεξάρτητη διαβίωση, και προβλέπει οικονομική στήριξη για ανάδοχες οικογένειες.

Η γνώμη του παιδιού για τη ζωή του

Το παιδί συμμετέχει ενεργά στις αποφάσεις που το αφορούν, ενώ η απομάκρυνση από τη βιολογική οικογένεια θεωρείται προσωρινή και αποσκοπεί στην επανένωση. Προτεραιότητα δίνεται σε συγγενικό ή οικείο περιβάλλον στις περιπτώσεις αναδοχής.

Και τα επιδόματα

Η Επίτροπος τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης του θεσμού της αναδοχής με οικονομική και ψυχολογική υποστήριξη, επισημαίνοντας την ανάγκη για αναπροσαρμογή των επιδομάτων, που παραμένουν αμετάβλητα από το 2009.

Οι σκέψεις μας για το νομοσχέδιο αναδοχής της Κύπρου :

(Α) Η αναδοχή είναι μία αναγκαία λύση εκεί όπου παιδιά κινδυνεύουν.

Προϋποτίθεται όμως ότι έχει εισαχθεί η κοινή ανατροφή (γονική μέριμνα, επιμέλεια και φροντίδα) των παιδιών σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν οι γονείς δεν ζουν ή δεν ζούσαν ποτέ μαζί. Με μόνη εξαίρεση τη δικαστικά διαπιστωμένη ενδοοικογενειακή βία.

Η Κύπρος υστερεί ως προς την κοινή ανατροφή.

(Β) Οφείλουμε όλοι ν’ ακούμε τη γνώμη του παιδιού. Ιδίως οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι δικαστές.

Το ερώτημα είναι το ΠΩΣ;

Γιατί απαιτούνται ειδικές γνώσεις. Που εξ ορισμού δεν διαθέτει ο αστυνομικός, ο δικαστής, ο κάθε υπάλληλος.

Η ημιμάθεια που εξομοιούται με την αμάθεια δεν παρέχει τις αναγκαίες γνώσεις. Όπως για παράδειγμα η ανάμειξη μόνο εκπαιδευτικών ή κοινωνικών λειτουργών. Απαιτείται η σύμπραξη ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ από παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό. Και η χρήση σύγχρονων ψυχομετρικών διαγνωστικών τέστ.

Σε αντίθετη περίπτωση η κακοποίηση από τους βιολογικούς γονείς μπορεί να συνεχίσει αι από τους ανάδοχους γονείς.

(Γ) Αυτό που πράγματι προκαλεί ανησυχίες είναι ο ρόλος των επιδομάτων. Καλά όταν δίνονται για ενίσχυση, κακά όταν δίνονται σε ΜΚΟ και σε κατ’ επάγγελμα φροντιστές.

Τελικά, στην ολιγοπληθή Κύπρο, αντί να συζητάμε για τα λίγα παιδιά που κινδυνεύουν επειδή οι δύο γονείς τους είναι «κακοί» δεν είναι καλύτερα να συζητάμε για τα παιδιά που κινδυνεύουν επειδή ο ένας από τους γονείς τους είναι «κακός»;