Η Ανοχή στην Προσκόλληση

συντάκτης · 24 Απριλίου 2025

Η Ανοχή στην Προσκόλληση

Ψυχολογική Θεμελίωση και Εφαρμογή στο Πλαίσιο της Οικογένειας

Περίληψη

Η ανοχή στην προσκόλληση (attachment tolerance) αποτελεί μια περιγραφική, αν και μη θεσμοθετημένη, έννοια που αναφέρεται στην ικανότητα ατόμων – κυρίως παιδιών και γονέων – να ρυθμίζουν και να αντέχουν τη συναισθηματική εγγύτητα, την εξάρτηση και τον αποχωρισμό στο πλαίσιο των σχέσεων προσκόλλησης. Η έννοια αυτή εδράζεται θεωρητικά στη θεωρία της προσκόλλησης των Bowlby και Ainsworth και εμφανίζει σημαντικές εφαρμογές στην αναπτυξιακή ψυχολογία, τη γονεϊκή πρακτική και το οικογενειακό δίκαιο.

1. Εισαγωγή στην Έννοια

Η ανοχή στην προσκόλληση περιγράφει τη συναισθηματική ικανότητα ενός ατόμου να ανταποκρίνεται στις δυναμικές της εγγύτητας και του αποχωρισμού μέσα σε μια σχέση προσκόλλησης. Δεν συνιστά διαγνωστική κατηγορία, ωστόσο παρέχει ένα χρήσιμο εργαλείο αξιολόγησης της συναισθηματικής διαθεσιμότητας και ρύθμισης σε σχέσεις φροντίδας (Siegel & Hartzell, 2013).

2. Θεωρητικό Πλαίσιο

Η θεωρία της προσκόλλησης (attachment theory), όπως διαμορφώθηκε από τον John Bowlby (1969/1982) και τη Mary Ainsworth (1978), παρέχει το βασικό υπόβαθρο για την κατανόηση της ανοχής στην προσκόλληση. Τα βασικά στυλ προσκόλλησης – ασφαλές, αγχώδες, αποφευκτικό και αποδιοργανωμένο – προσδιορίζουν την ποιότητα της σχέσης και την ικανότητα διαχείρισης της συναισθηματικής εγγύτητας και απόστασης (Cassidy & Shaver, 2016).

3. Εκδηλώσεις στην Ανατροφή και την Παιδική Ανάπτυξη

Οι διακυμάνσεις στην ανοχή στην προσκόλληση μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και την ποιότητα της γονεϊκής φροντίδας. Έχει διαπιστωθεί ότι οι γονείς που διαθέτουν υψηλό βαθμό συναισθηματικής ρύθμισης ανταποκρίνονται με περισσότερη συνέπειες  στις ανάγκες του παιδιού, ενισχύοντας τον ασφαλή δεσμό (Fonagy et al., 2002).

4. Εφαρμογές στο Οικογενειακό Δίκαιο

Σε νομικές διαδικασίες σχετικές με την ανατροφή του παιδιού, οι επιστήμονες ψυχικής υγείας  συχνά λαμβάνουν υπόψη τη συναισθηματική ποιότητα της σχέσης και την ικανότητα κάθε γονέα να στηρίξει το παιδί σε συνθήκες αποχωρισμού ή συναισθηματικής  Γονικής Αποξένωσης  ή Παρακώλυσης της επαφής γονέα και τέκνου (Kelly & Johnston, 2001).

5. Συμπεράσματα

Η ανοχή στην προσκόλληση συνιστά ένα ερμηνευτικό εργαλείο μεγάλης αξίας για την κατανόηση των σχέσεων φροντίδας και των επιπτώσεών τους στην αναπτυξιακή πορεία του παιδιού. Παρότι δεν αποτελεί διαγνωστική κατηγορία, η έννοια αυτή μπορεί να καθοδηγήσει παρεμβάσεις στην οικογενειακή θεραπεία και να υποστηρίξει τη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο της οικογενειακής δικαιοσύνης.

Θα ακολουθήσει πρακτικό υπόδειγμα αξιολόγησης για τους εμπλεκόμενους επιστήμονες ψυχικής υγείας.

Βιβλιογραφία

  • Ainsworth, M. D. S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  • Austin, W. G. (2018). Attachment and the best interests of the child in custody evaluations: Considerations and recommendations. Journal of Child Custody, 15(1), 1–25. https://doi.org/10.1080/15379418.2018.1428419
  • Bowlby, J. (1982). Attachment and loss: Vol. 1. Attachment (2nd ed.). New York: Basic Books. (Original work published 1969)
  • Cassidy, J., & Shaver, P. R. (Eds.). (2016). Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (3rd ed.). New York: Guilford Press.
  • Fonagy, P., Gergely, G., Jurist, E. L., & Target, M. (2002). Affect regulation, mentalization, and the development of the self. New York: Other Press.
  • Kelly, J. B., & Johnston, J. R. (2001). The alienated child: A reformulation of parental alienation syndrome. Family Court Review, 39(3), 249–266. https://doi.org/10.1111/j.174-1617.2001.tb00609.x
  • Siegel, D. J., & Hartzell, M. (2013). Parenting from the inside out: How a deeper self-understanding can help you raise children who thrive (2nd ed.). New York: TarcherPerigee.

Ίσως σας ενδιαφέρουν…