ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗΣ
25 Απριλίου 2025
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗΣ
Η Πραγματικότητα
Ορισμός
Γονική αποξένωση είναι το φαινόμενο κατά το οποίο ένα παιδί απορρίπτει ή εκφράζει αδικαιολόγητη εχθρότητα προς τον έναν γονέα, συνήθως ως αποτέλεσμα χειριστικών συμπεριφορών ή επιρροής από τον άλλο γονέα, χωρίς να συντρέχει αντικειμενικός λόγος που να δικαιολογεί αυτή την απόρριψη. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και τη σχέση του με τον αποξενωμένο γονέα. Η Γονική Αποξένωση θεραπεύεται.
1. Η χρήση του όρου
Πλήθος δικαστικών αποφάσεων χρησιμοποιούν τον όρο Γονική Αποξένωση ή Αποξενωμένο Παιδί. Πολύ περισσότερο η καθημερινή ζωή, η δημοσιογραφία, η λογοτεχνία. Ο όρος υπάρχει και για αυτούς που τους αρέσει και γι’ αυτούς που δεν τους αρέσει.
Αυτό το οποίο προκαλεί αντιδράσεις είναι η χρήση του όρου Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης – Parental Alienation Syndrome – PAS. Αφορμή για τις αντιδράσεις έδωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας που κατά την παγκόσμια ταξινόμηση των επιστημονικών μελετών για τις γνωστές παθήσεις, αντί να το μελετά αυτοτελώς όπως έκανε αρχικά, το ενέταξε στην κατηγορία “διαταραχή σχέσεων γονέα και τέκνου”.
Ορθά το έκανε. Γιατί επιστημονικές και νομικές εξελίξεις οδηγούν σε αυτή την κατεύθυνση.
3. Γονική Αποξένωση και Ενδοοικογενειακή Βία
Μεγάλες εξελίξεις στην επιστήμη και στη προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου οδήγησαν στην ολιστική προσέγγιση της μορφής αυτής κακοποίησης. Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης ψηφίστηκε και κυρώθηκε το 2019 από την Ελλάδα για να καταπολεμήσει τη Βία κατά των Γυναικών και την Ενδοοικογενειακή Βία.
Τους ορισμούς τους δίνει η Σύμβαση : η Βία κατά των Γυναικών στρέφεται μόνο κατά γυναικών, η Ενδοοικογενειακή Βία στρέφεται κατά γυναικών, ανδρών, παιδιών. Και είναι σωματική, σεξουαλική, σωματική, οικονομική και ψυχολογική.
Τόσο μάλιστα είναι παραγνωρισμένη ή ψυχολογική βία κατά των παιδιών ώστε χρειάστηκε το 2024 ν’ αλλάξει ο νόμος για την Ενδοοικογενειακή Βία στην Ελλάδα και να προστεθεί η λέξη ψυχολογική δίπλα στη σωματική βία που στρέφεται κατά παιδιών.
Η Γονική Αποξένωση είναι μία μορφή Ενδοοικογενειακής Βίας που απαγορεύεται και τιμωρείται. Όπως και η σωματική. Την αρνούνται ή την ειρωνεύονται όσοι βλέπουν την ενδοοικογενειακή βία σαν ένα από τα ζητήματα της λεγόμενης ισότητας. Του γυναικείου κινήματος. Που αφορά μόνο τις γυναίκες. Που θύματα είναι μόνο οι γυναίκες. Όσοι στενεύουν έτσι τον ορίζοντά τους συμμετέχουν στη κακοποίηση παιδιών και ανδρεών που εξ ορισμού μπορεί να είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
4. Κακοποίηση και Παράνομη Βία
Το πότε υπάρχει κακοποίηση (abuse) το διαπιστώνουν οι επιστήμονες ψυχικής υγείας, συνήθως γιατροί. Μόνο αν διαπιστωθεί κακοποίηση οι νομικοί θα κρίνουν το αν υπάρχει παράνομη βία. Η εξάλειψη της Γονικής Αποξένωσης σαν μορφή Ενδοοικογενειακής Βίας ξεκινά από τους γιατρούς και τελειώνει στους δικαστές. Οι γιατροί χρησιμοποιούν επιστημονικές μεθόδους και ψυχομετρικά τέστ. Οι δικαστές εφαρμόζουν το νόμο στα πραγματικά περιστατικά, τα ευρήματα δηλαδή, που υπάρχουν στο φάκελο. Και εφαρμόζουν τη θεραπεία που τους προτείνεται, διαφορετικά κακοποιούν και αυτοί παιδιά. Διαπράττουν και οι δικαστές τη παράνομη πράξη βίας, την παραμέληση. Την παράλειψη χορήγησης της συνταγογραφημένης θεραπείας. Γνωστός σε όλους δικαστής έγραφε στην απόφασή του «είναι ένα αποξενωμένο παιδί» και μετά διέτασσε τη κλασική επικοινωνία, κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο, ξέροντας ότι το παιδί αρνείται να πάει στην συνάντηση που διέταξε. Τα παιδιά χρειάζονται προστασία και από την κακοποίηση από τους εμπλεκόμενους δημόσιους λειτουργούς. Αυτούις που παραλείπουν την αποτελεσματική προστασία του παιδιού.
5. Θεραπεία
Ο μύθος σήμερα δεν υφαίνεται γύρω από το αν υπάρχει η Γονική Αποξένωση αλλά γύρω από το αν υπάρχει Θεραπεία. Ναι, υπάρχει Θεραπεία. Η αντιμετώπιση της γονικής αποξένωσης απαιτεί πολυεπίπεδες παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν ψυχοθεραπευτικές και νομικές προσεγγίσεις. Οι κύριες μέθοδοι περιλαμβάνουν:
- Θεραπεία Επανένωσης (Reunification Therapy)
Μορφή οικογενειακής θεραπείας που στοχεύει στην αποκατάσταση της σχέσης μεταξύ του αποξενωμένου γονέα και του παιδιού, εστιάζοντας στην ενίσχυση του δεσμού, την υγιή επικοινωνία και την επίλυση συγκρούσεων.
- Ατομική Θεραπεία για τον Αποξενωτή Γονέα
Στοχεύει στην αναγνώριση και τροποποίηση των συμπεριφορών που συμβάλλουν στην αποξένωση, μέσω ατομικών συνεδριών με ειδικευμένο θεραπευτή.
- Οικογενειακή Θεραπεία
Ενσωματώνει όλα τα μέλη της οικογένειας σε συνεδρίες με στόχο την αποκατάσταση της οικογενειακής δυναμικής και την επίλυση των υποκείμενων συγκρούσεων.
- Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) για Παιδιά
Βοηθά τα παιδιά να αναγνωρίσουν και να τροποποιήσουν τις αρνητικές σκέψεις και πεποιθήσεις που έχουν αναπτύξει για τον αποξενωμένο γονέα.
- Νομικές Παρεμβάσεις
Σε περιπτώσεις σοβαρής αποξένωσης, τα δικαστήρια μπορούν ακόμα και με ασφαλιστικά μέτρα, να διατάξουν την αφαίρεση της γονικής μέριμνας από τον αποξενωτή γονέα και να επιβάλλουν την επιτηρούμενη από το Δικαστήριο συμμετοχή σε θεραπευτικά προγράμματα. Ο αποξενωμένος γονέας μπορεί να εξασφαλίσει την επαφή του παιδιού και με τους δύο γονείς, ο αποξενωτής ποτέ. Γι’ αυτό η Θεραπεία ολοκληρώνεται με το να πάνε να ζήσουν τα παιδιά με τον αποξενωμένο γονέα. Με ένα μαγικό τρόπο, μέσα σε λίγους μήνες, όλα τα συμπτώματα της αποξένωσης εξαφανίζονται. Σαν να μην έγινε ποτέ.
Συμπέρασμα
Η αντιμετώπιση της Γονικής Αποξένωσης απαιτεί γνώση, να την καταλάβουμε, να την καταπολεμήσουμε, να τη θεραπεύσουμε. Θεραπεύεται αν το θέλει η Δικαιοσύνη. Αν θελήσει να ενεργήσει.
Διεθνής Βιβλιογραφία για τη Γονική Αποξένωση
- The International Handbook of Parental Alienation Syndrome
Επιμελημένο από τους Gardner, Sauber και Lorandos, το βιβλίο αυτό προσφέρει μια ολοκληρωμένη ανάλυση του φαινομένου της γονικής αποξένωσης, καλύπτοντας θεωρητικές, κλινικές και νομικές πτυχές.
- Empirical Research on Parental Alienation: A Descriptive Literature Review
Ανασκόπηση της εμπειρικής έρευνας σχετικά με τη γονική αποξένωση σε επιστημονικά περιοδικά μεταξύ 2000 και 2018, παρέχοντας μια περιγραφή των ευρημάτων και των τάσεων στην έρευνα.
- Parental Alienation Concepts and the Law: An International Perspective
Το άρθρο αυτό εξετάζει τη χρήση της γονικής αποξένωσης στο νομικό πλαίσιο από διεθνή σκοπιά, αναλύοντας την άνοδο και τον σκοπό της θεωρίας της αποξένωσης στα νομικά συστήματα.
- Parental Alienation Literature List… 2016 and Beyond
Κατάλογος βιβλιογραφίας που περιλαμβάνει σχεδόν το 40% των δημοσιεύσεων για τη γονική αποξένωση από το 2016 και μετά, υποδεικνύοντας την αυξανόμενη ερευνητική δραστηριότητα στον τομέα αυτό.
- Parental Alienation: An Introduction
Ένα εισαγωγικό κείμενο που παρέχει μια γενική επισκόπηση της γονικής αποξένωσης, των χαρακτηριστικών της και των επιπτώσεών της στις οικογενειακές σχέσεις.
Παλαιότερες αναρτήσεις μας για την Γονική Αποξένωση :
- Ψευδο-επιστήμη και Γονική Αποξένωση
- ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΩΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ
- Και όμως γυρίζει … η Γονική Αποξένωση
- ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ. ΠΟΙΟΣ ΤΗ ΔΙΑΠΡΑΤΤΕΙ;
- Παρουσίαση “Ενδοοικογενειακή βία και γονική αποξένωση”, 20 Ιανουαρίου 2021
- Γονική αποξένωση και συνεπιμέλεια των τέκνων
- Σημαντικό Βιβλίο για τη ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
- Συνεχίζοντας τη συζήτηση σχετικά με την γονική αποξένωση και το ICD-11
- Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αναγνωρίζει τη ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ
- Γονική Αποξένωση: Το «σύνδρομο» του Gardner και το δίκαιο
- Παρουσίαση βιβλίου για τη γονική αποξένωση στο Public πλατείας Συντάγματος τη Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2018
- Ο Αμερικανικός Σύλλογος Ψυχολόγων επιβεβαιώνει ότι η Γονική Αποξένωση είναι μορφή ψυχικής κακοποίησης
- Αλλαγή της νομοθεσίας υπέρ της εξίσου κοινής ανατροφής (Shared Parenting) : Είναι μια λύση για να σταματήσει η γονική αποξένωση;
- Για την Γονική Αποξένωση
- Νέο άρθρο για την γονική αποξένωση του Richard Warsak
- ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ ΣΤΟ ΜΕΞΙΚΟ
- Γονική αποξένωση: μια προσέγγιση από την άποψη της θεωρίας των διαπραγματεύσεων
- Για τη παγκόσμια ημέρα κατά της Γονικής Αποξένωσης
- Παγκόσμια Ημέρα κατά της Γονικής Αποξένωσης
- 25 Απριλίου παγκόσμια ημέρα ΚΑΤΑ της Γονικής Αποξένωσης.
- Η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά της Γονικής Αποξένωσης
- Παγκόσμια Ημέρα Γονικής Αποξένωσης: έκκληση από την “Συνεπιμέλεια” σε ΠτΔ και Μητσοτάκη (στον ΑΝΤ1)
- «Βοηθώντας τα Δικαστήρια να κατανοήσουν το φαινόμενο της Γονικής Αποξένωσης» Διεθνές Συνέδριο το 2020
- Δήλωση (διακήρυξη) σχετικά με τη χρήση των παραδοσιακών θεραπευτικών μεθόδων στις περιπτώσεις γονικής αποξένωσης.
- Η θέση της Γονικής Αποξένωσης στο ICD-11 ( International Classification of Diseases- 11 )
- Παναγιώτης Κατσικερός: Για τη συνεπιμέλεια και τη γονεϊκή αποξένωση
- Η συνεπιμέλεια και η γονεϊκή αποξένωση
- Η συνεπιμέλεια και η γονεϊκή αποξένωση (Μέρος Β’)
- Γονεικη Αποξενωση; από την Δρα Αριστονίκη Θεοδοσίου Τρυφωνίδου.
- Μέθοδοι θεραπείας της αποξένωσης : επανένωση αποξενωμένου γονέα και παιδιού
- Η σκόπιμη παραπληροφόρηση για τη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου. Η απαράδεκτη έμφυλη στοχοποίηση και οι αρνητές της Γονεϊκής Αποξένωσης.
