Η Ελλάδα και η δημογραφική κατάρρευση
Μείωση του πληθυσμού κατά 30% έως το 2100, γήρανση του πληθυσμού, χαμηλή γεννητικότητα και αβέβαιο μέλλον για τη νέα γενιά συνιστούν το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας που κατέγραψε έρευνα της Metron Analysis.
Δείτε το πρωτότυπο άρθρο ΕΔΩ
Η Μετατροπή της Ελλάδας σε Κοινωνία Συνταξιούχων
Η κορύφωση του πληθυσμού σημειώθηκε το 2011, με 11,1 εκατομμύρια κατοίκους. Από τότε, η πληθυσμιακή μείωση συνεχίζεται σταθερά. Το 2023, η Ελλάδα μετρά λίγο πάνω από 10 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ μέχρι το 2100 εκτιμάται ότι ο πληθυσμός θα πέσει στα 7,3 εκατομμύρια. Δηλαδή, μια μείωση της τάξης του 30%.
Οι Αιτίες Πίσω από την Πληθυσμιακή Κατρακύλα
Οι νέοι αισθάνονται ανασφαλείς για το μέλλον και δυσκολεύονται να κάνουν παιδιά και να δημιουργήσουν μαζί τους οικογένειακές σχέσεις. Το υψηλό κόστος ζωής (61%), η αβεβαιότητα (49%) και η απουσία σταθερής εργασίας συνιστούν τους βασικότερους ανασταλτικούς παράγοντες.
Οι περισσότεροι νέοι εξακολουθούν να ζουν με τους γονείς τους – σχεδόν το 30% στις ηλικίες 19-35. Επιπλέον, το 83% δεν έχει παιδιά, ενώ η μέση τιμή παιδιών ανά νοικοκυριό είναι μόλις 0,3.
Αυτά τα στοιχεία φανερώνουν μια γενιά που αναβάλλει ή απορρίπτει την παλαιού τύπου οικογένεια λόγω κοινωνικών και οικονομικών περιορισμών.
Η Σκιά του Brain Drain
Το 75% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει σκεφτεί να μεταναστεύσει. Το φαινόμενο του brain drain συνεχίζεται με ένταση, ενώ το 84% όσων το σκέφτονται είναι σπουδαστές, δηλαδή οι πιο παραγωγικοί και μορφωμένοι νέοι της χώρας.
Η μετανάστευση εντείνει τη δημογραφική κρίση, καθώς αφαιρεί ζωτικές δυνάμεις από την αγορά εργασίας και περιορίζει τις πιθανότητες αύξησης γεννήσεων στο εσωτερικό.
Οι Αλλαγές στο Δημόσιο και τον Ιδιωτικό Τομέα
Σύμφωνα με τον Υπουργό Επικρατείας, Άκη Σκέρτσο, το Δημόσιο δεν είναι πλέον ελκυστικός εργοδότης, γεγονός που συμβάλλει στην αλλαγή των σταδιοδρομιών. Η απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα (56%) είναι πλειοψηφική, ενώ η εργασία στο Δημόσιο αφορά μόνο το 10% των νέων.
Η απώλεια του ΑΕΠ κατά τη δεκαετία της κρίσης, η κατάρρευση του κράτους και η μαζική ανεργία επέφεραν βαθιές πληγές στη κοινωνία.
Προτεραιότητες και Αξίες της Νεολαίας
Οι νέες γφενιές προτάσσουν την προσωπική ελευθερία, τα ταξίδια, και την ισορροπία στη ζωή. Η δημιουργία οικογένειακών σχέσεων αποτελεί προτεραιότητα μόνο για το 21%, υποδεικνύοντας μια πολιτισμική μετατόπιση.
Ωστόσο, το 59% των νέων ελπίζει ότι σε 5-10 χρόνια η ζωή του θα είναι καλύτερη. Αυτή η ελπίδα ίσως είναι το μοναδικό αντιστάθμισμα στη δημογραφική καθίζηση.
Η Ευρωπαϊκή Διάσταση του Προβλήματος
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία και την Πορτογαλία είναι στις πρώτες θέσεις γήρανσης του πληθυσμού. Από το 2014 ως το 2024, ο μέσος όρος ηλικίας αυξήθηκε κατά 4 χρόνια.
Το φαινόμενο της γήρανσης δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Όλες οι χώρες του αναπτυγμένου κόσμου, ακόμη και αυτές με υψηλότερα εισοδήματα, παρουσιάζουν υπογεννητικότητα και πληθυσμιακή συρρίκνωση.
Επίλογος: Ποια Πολιτική Αντίδραση;
Είναι επιτακτική ανάγκη να σχεδιαστεί μια μακροπρόθεσμη και συνεκτική δημογραφική πολιτική. Πρέπει να ενισχυθεί η οικονομική ανεξαρτησία των νέων, να υποστηριχθεί η οικογενειακή δημιουργία και να δοθούν κίνητρα για επιστροφή όσων έφυγαν.
Κατά τη γνώμη μας :
Δεν είναι η πολιτεία αλλά οι ίδιοι οι νέοι που θα ξαναφέρουν το κοινωνικό όραμα.
Οι ίδιοι οι νέοι θα εξασφαλίσουν ότι η νέα γενιά δεν θα είναι η πρώτη που θα ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη.
Και αυτό δεν έχει να κάνει (μόνο) με τα χρήματα.
