Πολιτική πόλωση ή υπεύθυνος διάλογος;

Ένα μήνυμα ανησυχίας από την Ευρώπη

Η κατάργηση του τεκμηρίου κοινής ανατροφής (shared parenting presumption) στην Αγγλία και την Ουαλία δεν αποτελεί απλώς μια εσωτερική νομοθετική επιλογή· έχει ήδη σημάνει συναγερμό σε νομικούς και ερευνητές σε όλη την Ευρώπη.

Ο Peter Tromp, μέλος του International Council on Shared Parenting, προειδοποιεί ότι η απόφαση αυτή «θα επηρεάσει αρνητικά τη βαθμολογία της χώρας στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Κοινής Ανατροφής», αλλά κυρίως θα πλήξει την αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου.

Ιδεολογική μετατόπιση και θεσμική αιχμαλωσία

Η ανακοίνωση της κυβέρνησης των Εργατικών, με τις επανειλημμένες αναφορές σε οργανώσεις όπως το Women’s Aid, αποτελεί ένδειξη μιας ιδεολογικής αιχμαλωσίας του θεσμικού συστήματος.

Όπως είχε συμβεί και το 2011, όταν η τότε κυβέρνηση Κάμερον αναγκάστηκε να αποσύρει τη νομοθετική πρωτοβουλία υπέρ του μαχητού τεκμηρίου (rebuttable presumption) για κοινή επιμέλεια, έτσι και σήμερα η δημόσια συζήτηση καθοδηγείται από σχήματα “γυναίκα-θύμα / άνδρας-θύτης”, αγνοώντας την πολυπλοκότητα των πραγματικών οικογενειακών δυναμικών.

Η Melanie Gill, ερευνήτρια και συνήγορος των παιδιών, εργάζεται πάνω σε μια εκτενή μελέτη που τεκμηριώνει τα ψευδή ή υπερβολικά δεδομένα στα οποία στηρίχθηκε η νέα πολιτική. Η ίδια επισημαίνει ότι «ο νόμος δεν μπορεί να βασίζεται σε φόβο και στερεότυπα, αλλά σε αποδείξεις».

Η φωνή της κοινωνίας των πολιτών

Η συζήτηση δεν μπορεί να μείνει κλειστή σε νομικούς κύκλους. Όπως σχολίασε ένας πατέρας σε τυχαία συζήτηση γειτονιάς:

«Η πρώτη μου σύζυγος ήταν εκείνη που με χτύπησε — κι όμως κανείς δεν θα το πίστευε».

Αυτή η εμπειρία δείχνει ότι η πραγματικότητα της ενδοοικογενειακής βίας δεν έχει φύλο, και πως η πολιτική οφείλει να προστατεύει όλα τα θύματα, όχι να επιβάλει προκαταλήψεις.

Και πρέπει να παύσουμε να βλέπουμε την ενδοοικογενειακή βία μόνο σα σωματική βία αλλά πρώτιστα σαν ψυχολογική, καθώς και οικονομική.

Η ανάγκη σήμερα είναι για ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών. Ο διάλογος πρέπει να ξεφύγει από τα στενά όρια των “ειδικών” και να φτάσει στην κοινωνία, με σαφή και προσβάσιμα μηνύματα.

Απλές δράσεις — όπως πρότυπες επιστολές προς βουλευτές ή συμμετοχή σε δημόσιες διαβουλεύσεις — μπορούν να ενισχύσουν τη φωνή της λογικής και της ισότητας.

Ευρωπαϊκή διάσταση και δημοκρατική ευθύνη

Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι:

• Από τη μια, χώρες όπως Ισπανία, Κροατία, Σουηδία και Γαλλία ενισχύουν το μοντέλο της κοινής ανατροφής με τεκμήριο εξίσου παρουσίας και των δύο γονέων.
• Από την άλλη, το Ηνωμένο Βασίλειο ακολουθεί μια αντίστροφη πορεία, με ρητορική προστασίας που στην πράξη υπονομεύει τα θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών στη σχέση με αμφότερους τους γονείς.

Ο καθηγητής Don Hubin είχε προειδοποιήσει ήδη από το 2024 ότι οι χώρες που εγκαταλείπουν την αρχή της κοινής ανατροφής τείνουν να παρουσιάζουν αύξηση συγκρούσεων, αποξένωσης και δικαστικών αντιπαραθέσεων, με κόστος όχι μόνο ψυχολογικό αλλά και κοινωνικό.

Κάλεσμα για νηφαλιότητα

Η πραγματική προστασία των παιδιών δεν επιτυγχάνεται με ακραία ιδεολογήματα αλλά με συνεργασία, διαφάνεια και τεκμηριωμένες πολιτικές.

Το 5050Revolution, σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους όπως το ICSP, θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις, να παρέχει επιστημονικά δεδομένα και να υπερασπίζεται την αρχή ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα και στους δύο γονείς.

Η ιστορία δείχνει ότι κάθε φορά που η πολιτική υποκαθιστά την επιστήμη με φόβο, τα θύματα είναι οι πιο ευάλωτοι — και σε αυτή την περίπτωση, τα παιδιά./