H Gen Z και η κρίση ενηλικίωσης που αλλάζει την κοινωνία

Η νέα μεγάλη μελέτη της Oxford Economics με τίτλο «Τα παιδιά δεν είναι καλά» αποκαλύπτει μια γενιά που δυσκολεύεται περισσότερο από ποτέ να κάνει το βήμα προς την πραγματική ενηλικίωση. Η Generation Z — οι σημερινοί νέοι ηλικίας περίπου 18 έως 28 ετών — βρίσκεται εγκλωβισμένη ανάμεσα στην εργασιακή ανασφάλεια, την αδυναμία πρόσβασης στη στέγη και τη συνεχή άνοδο του κόστους ζωής. Το αποτέλεσμα; Η πλειονότητα εξακολουθεί να ζει στο πατρικό σπίτι, συχνά όχι από επιλογή αλλά από ανάγκη.

Το άρθρο του in.gr (19/11/2025) παρουσιάζει το μέγεθος του φαινομένου στην Ευρώπη και την Αμερική. Η εικόνα είναι καθαρή: η καθυστέρηση της ανεξαρτησίας δεν είναι ατομική αποτυχία της Gen Z, αλλά ένα κοινωνικό σύμπτωμα που οφείλεται σε βαθύτερες δομικές αδυναμίες.

Η Ευρώπη της καθυστερημένης ενηλικίωσης

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία:

• ΗΠΑ: 1 στους 3 νέους (25–34) ζει με τους γονείς του.
• Ευρωπαϊκή Ένωση: Τα ποσοστά ξεπερνούν το 40% στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη.
• Ελλάδα: Το 45% των νέων εξακολουθεί να μένει στο οικογενειακό σπίτι.
• Βαλκάνια: Πρωταθλητής το Μαυροβούνιο, με εντυπωσιακό 69%.

Αντίθετα, οι σκανδιναβικές χώρες — Σουηδία, Νορβηγία, Δανία — εμφανίζουν τα χαμηλότερα ποσοστά, χάρη σε ολοκληρωμένες στεγαστικές και κοινωνικές πολιτικές.

Η διαφορά δεν είναι πολιτισμική· είναι θεσμική.

Οικονομικές συνέπειες δισεκατομμυρίων

Όπως τονίζει η Oxford Economics, η γενικευμένη παραμονή των νέων στο πατρικό σπίτι έχει και σοβαρό οικονομικό κόστος. Στις ΗΠΑ, η οικονομία χάνει 12 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο επειδή η Gen Z:

• δεν νοικιάζει σπίτια,
• δεν πληρώνει λογαριασμούς,
• δεν μετακινείται συχνά,
• δεν καταναλώνει στον βαθμό που θα κατανάλωσε εάν ζούσε ανεξάρτητα.

Η αναιμική οικονομική δραστηριότητα της Gen Z δεν είναι επιλογή. Είναι αποτέλεσμα:

• μειωμένων θέσεων εργασίας,
• χαμηλών μισθών,
• έλλειψης προσιτής στέγης,
• ευάλωτης αγοράς εργασίας μετά την πανδημία.

Πρόκειται για μια γενιά που δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να δημιουργήσει οικονομικό «μαξιλάρι». Μια υφεσιακή περίοδος μπορεί να καθορίσει την πορεία ολόκληρης της ζωής τους.

Η στεγαστική κρίση ως καταλύτης

Σύμφωνα με την Eurofound, ο βασικός λόγος που οι νέοι Ευρωπαίοι παραμένουν στο πατρικό σπίτι είναι ένας: η στέγη δεν είναι προσιτή.

Οι τιμές ενοικίων και ακινήτων αυξάνονται πολύ ταχύτερα από τους μισθούς. Όταν ένας νέος με μισθό 700–900 ευρώ καλείται να πληρώσει:

• 450–750 ευρώ ενοίκιο,
• 150–250 ευρώ λογαριασμούς,
• έξοδα μετακίνησης και διατροφής,

η ανεξάρτητη διαβίωση γίνεται απλώς αδύνατη.

Μια γενιά χωρίς χώρο να μεγαλώσει

Η καθυστέρηση μετακίνησης από το πατρικό σπίτι έχει σημαντικές συνέπειες:

1. Υστέρηση στη δημιουργία οικογενειακών σχέσεων

Οι νέοι δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδιά, να χτίσουν σταθερές σχέσεις και να δημιουργήσουν τις δικές τους δομές ζωής.

2. Ψυχολογική πίεση

Οι έρευνες δείχνουν αύξηση άγχους και ανασφάλειας στη Gen Z, καθώς νιώθει παγιδευμένη σε μια «παρατεταμένη εφηβεία» που δεν επιλέγει.

3. Δημογραφικός αντίκτυπος

Η καθυστέρηση αυτονομίας συνδέεται με χαμηλότερη γεννητικότητα — κρίσιμο ζήτημα για χώρες όπως η Ελλάδα.

4. Διαγενεακές ανισότητες

Οι γονείς σηκώνουν οικονομικά βάρη που σε άλλες εποχές δεν υπήρχαν.

Γιατί αυτό αφορά το 5050Revolution

Το 5050Revolution αγωνίζεται για μια κοινωνία όπου κάθε παιδί έχει πρόσβαση και στους δύο γονείς του, με σταθερότητα και ασφάλεια.
Η σημερινή κρίση της Gen Z αποδεικνύει ότι:

• όταν δεν υπάρχουν ισχυρές οικογενειακές πολιτικές,
• όταν οι νέοι δεν έχουν προοπτική,
• όταν η κοινωνία δεν στηρίζει την μετάβαση στην ενηλικίωση,

τότε τα παιδιά — τα μελλοντικά παιδιά που θα γεννηθούν — βρίσκονται αντιμέτωπα με έναν φαύλο κύκλο ανασφάλειας.

Η κοινή ανατροφή, η ισότητα των γονέων και οι σύγχρονες πολιτικές για τις οικογενειακές σχέσεις δεν είναι απομονωμένα θέματα. Είναι κομμάτι μιας μεγαλύτερης κοινωνικής στρατηγικής που χρειαζόμαστε επειγόντως.

Η επόμενη μέρα

Η Gen Z δεν είναι «τεμπέλικη». Δεν είναι «ανώριμη». Είναι μια γενιά που μεγάλωσε σε αστάθεια και ενηλικιώνεται μέσα σε αδιέξοδα που δεν δημιούργησε η ίδια.

Η λύση δεν βρίσκεται στη ρητορική, αλλά:

• σε πολιτικές προσιτής στέγης,
• σε στήριξη νέων εργαζομένων,
• σε οικογενειακές πολιτικές που μειώνουν τις ανισορροπίες,
• σε κοινωνίες που επενδύουν στην αυτονομία των νέων και όχι στην εξάρτηση.

Και η λύση δεν θα δοθεί, θα επιβληθεί.

Aπό τους ίδιους τους νέους GenZ. Από την επανάστασή του 5050. Την επανάστασή τους.

Η γενιά που σήμερα ζει στο παιδικό δωμάτιο θα χρειαστεί αύριο να μεγαλώσει παιδιά. Και αυτά τα παιδιά χρειάζονται μια κοινωνία πιο δίκαιη, πιο ανθρώπινη και πιο λειτουργική από τη σημερινή.