Η συνεπιμέλεια του παιδιού σαν ένα μεγάλο ποτάμι
Ακολουθεί η παρουσίαση ενός άρθρου με αυτό το τίτλο που δημοσιεύθηκε στην Κύπρο.
Θα βρείτε στη συνέχεια το σύνδεσμο, το κείμενό και το σχόλιό μας.
Η νέα εποχή στη γονική μέριμνα
Η συνεπιμέλεια και η εναλλασσόμενη κατοικία αποτελούν σύγχρονες προσεγγίσεις στη ρύθμιση της γονικής μέριμνας. Επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο των γονέων μετά τον χωρισμό και ενθαρρύνουν τη διατήρηση ουσιαστικής σχέσης του παιδιού με αμφότερους.
Στην Κύπρο, όπου κυριαρχεί η μονομερής ανάθεση επιμέλειας, η ιδέα της συνεπιμέλειας συναντά κοινωνικές και νομικές προκλήσεις, αλλά και αυξανόμενο ενδιαφέρον.
Το νόημα της συνεπιμέλειας
Η συνεπιμέλεια σημαίνει κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας από τους δύο γονείς – συμμετοχή και ευθύνη και των δύο στις αποφάσεις για την εκπαίδευση, την υγεία, και τον τόπο διαμονής του παιδιού.
Δεν είναι απλώς δικαίωμα, αλλά υποχρέωση, με στόχο τη σταθερότητα και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Η συνεπιμέλεια στο κυπριακό δίκαιο
Ο Νόμος 216/1990 θέτει ως γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, ωστόσο στην πράξη παρατηρείται σύγχυση μεταξύ των όρων γονική μέριμνα και επιμέλεια.
Παρά το ότι το φύλο δεν αποτελεί νομικό κριτήριο, η επιμέλεια αποδίδεται παραδοσιακά στις μητέρες, λόγω κοινωνικών αντιλήψεων και στερεοτύπων.
Αν και δεν έχει ακόμη θεσπιστεί νομοθετικά, το οικογενειακό δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει ρυθμίσεις που προσεγγίζουν τη συνεπιμέλεια.
Το ποτάμι του παιδιού
Η συγγραφέας χρησιμοποιεί μια ιδιαίτερη μεταφορά:
Η συνεπιμέλεια μοιάζει με ένα μεγάλο ποτάμι που κυλά ανάμεσα σε δύο όχθες – τους γονείς.
Όταν οι όχθες είναι σταθερές και ισορροπημένες, το παιδί ρέει ήρεμα και τρέφεται από την παρουσία και των δύο.
Αν όμως η μία όχθη υποχωρήσει ή γίνει απότομη, η ροή γίνεται ταραγμένη.
Το παιδί χρειάζεται τους γονείς όχι ως αντιπάλους, αλλά ως συνοδοιπόρους στο ταξίδι της ζωής του.
Το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού
Η αρχή αυτή αποτελεί τον θεμέλιο λίθο του οικογενειακού δικαίου.
Η σταθερότητα, η συναισθηματική ευημερία και η διατήρηση ουσιαστικού δεσμού με και τους δύο γονείς είναι καθοριστικά κριτήρια για το δικαστήριο.
Εναλλασσόμενη διαμονή – όταν λειτουργεί
Η εναλλασσόμενη διαμονή, όπου το παιδί διαμένει εκ περιτροπής με κάθε γονέα, μπορεί να ενισχύσει την ενεργό παρουσία και των δύο.
Όμως, χωρίς επαρκή συνεργασία και σταθερή επικοινωνία, μπορεί να προκαλέσει αστάθεια και ανασφάλεια.
Η επιτυχία της εξαρτάται από τη συνεννόηση των γονέων, την ηλικία του παιδιού, την απόσταση των κατοικιών και το συναίσθημα ασφάλειας που βιώνει το παιδί και στα δύο σπίτια.
Συμπεράσματα και προοπτικές για την Κύπρο
Η κυπριακή νομολογία παραμένει συγκρατημένη αλλά δείχνει σημάδια εξέλιξης προς πιο ισόρροπη συμμετοχή των γονέων.
Η συνεπιμέλεια αποδεικνύεται αποτελεσματική όταν υπάρχει πραγματική συνεργασία.
Η αρχή του βέλτιστου συμφέροντος τείνει πλέον να ερμηνεύεται ευρύτερα, σε εναρμόνιση με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) και τις διεθνείς τάσεις.
Η συγγραφέας κλείνει με ένα αισιόδοξο μήνυμα:
Η συνεπιμέλεια δεν είναι μόνο νομική ρύθμιση, αλλά πολιτισμική μετατόπιση προς έναν πιο συνεργατικό και παιδοκεντρικό τρόπο γονεϊκότητας.
Άρθρο της Άννας Δημητρίου – Δικηγόρου, Συνεταίρου ELIAS NEOCLEOUS & CO LLC και Μέλους της International Academy of Family Lawyers (IAFL)
Διαβάστε το άρθρο ΕΔΩ
Το σχόλιό μας
Η συνεπιμέλεια προϋποθέτει συνεργασία και η συνεργασία προϋποθέτει συνεπιμέλεια.
Γιατί να συνεργαστεί κάποιος γονιός όταν ξέρει ότι θα τα πάρει όλα από τον δικαστή : την αποκλειστική επιμελεια.
Αστάθεια και ανασφάλεια προκαλεί η απώλεια ενός από τους γονείς από τη ζωή του παιδιού.
Ασφάλεια και σταθερότητα προκαλεί η ανατροφή του παιδιού 50/50 και από τους δύο γονείς.
Οι γοείς μπορεί να έχουν και συνήθως έχουν τις χειρότερες σχέσεις μεταξύ τους.
Όμως οι ίδιοι γονείς έχουν τις καλύτερες σχέσεις ο καθένας τους με το παιδί του.
Απο που κι ως που ο δικαστής και η νομολογία θα τις καταστρέψουν με την αποκλειστική επιμελεια; *
Δεν υπάρχει καλός και κακός ή αναγκαίος και περιττός γονέας.
Αυτούς τους γονείς έχει το παιδί και με αυτούς θα μεγαλώσει.
* (Πλην εάν έχει καταδικαστεί με δικαστιική απόφαση για κάποιο από τους λόγους που θα τον απέκλειαν σαν γονέα ακόμα και μέσα στο γάμο, π.χ. για ενδοοικογενειακή βία.)
